terça-feira, 15 de maio de 2007

BLOG FOUN / NOVO BLOG / NEW BLOG

Ami agora uza alamat foun. Favor hare http://www.fretilin-rdtl.blogspot.com

Agora estamos a usar novo endereco. Por favor va para o http://www.fretilin-rdtl.blogspot.com

Now we are using a new address. Please go to http://www.fretilin-rdtl.blogspot.com



http://www.fretilin-rdtl.blogspot.com


VIVA FRETILIN!

VIVA TIMOR-LESTE!

sexta-feira, 11 de maio de 2007

Mensajem Prezidenti Lu Olo nian / Mensagem do Presidente Lu Olo / President Lu Olo's Message - 11 de Maio de 2007

FRENTE REVOLUCIONÁRIA DO TIMOR-LESTE INDEPENDENTE
FRETILIN
Komunikadu imprensa
11 Maio 2007

Mensajen husi Lu Olo
Mauberes no Buiberes tomak,

Hau hakarak fo'o parabéns ba José Ramos Horta nia vitória iha
eleisoens ba Prezidenti da Repúblika Demokrátika de Timor-Leste; hau
lori hau nia saudasaun fo'o ba nia núdar xefi de Estadu eleitu atu
halu knar tuir Konstituisaun da RDTL haruka - sai garantia ba Unidade
Nasional no independéncia Nasional.

Hau fó parabéns no saudasoens bot tebe-tebes ba eleitoradu Timor-Leste
nian nebé hili fila nia Prezidente da Repúblika foun.

Hau lori hau nia partidu FRETILIN nia naran hodi tatoli povu nia
hakarak atu moris ho paz no seguransa ba sidadaun hotu- hotu hasés
a'an husi violénsia no krimi oin-oin.

Simu rezultadu ida nee signifika ita respeita prinsipius demokrátikus.
Signifika mos ita hotu hotu tenki fo tulun ba malu atu hadia ita nia
moris no povu nia moris no hametin paz no estabilidade iha ita nia
rain.

Ikus liu, hau hakarak agradese hau nia apoiantes hotu-hotu, no hau nia
familia rasik, tamba fo apoiu makas ba hau. Hau hakarak hatete katak
hau sente onra boot tebe-tebes tamba sai kandidatu Presidensial ba
instituisaun politika bo'ot ida hanesan FRETILIN, instituisaun ida
neebe defende husi uluk kedas katak Timor-Leste tenke ukun rasik aan,
defende konstituisaun RDTL no estado de direito demokratiku, katak
estado ida ke haburas aan tuir orgauns soberania ida-ida nia knaar no
leis.

Hakarak hatene ta'an informasaun, bele dere arame ba:
Harold Moucho (Lu Olo nia asesor polítiku) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo nia reprezentante ba eleisaun
prezidensial) (+670) 734 2174 (Dili)
http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com,
http://www.timortruth.com


FRENTE REVOLUCIONÁRIA DO TIMOR-LESTE INDEPENDENTE
FRETILIN
Comunicado de imprensa
11 Maio 2007

Mensagem de Lu Olo
Gostaria de congratular José Ramos Horta pela sua vitória nas eleições
para Presidente da Republica Democrática de Timor-Leste. Gostaria de
saudá-lo como Chefe de Estado eleito  que irá exercer as suas funções
de acordo com a Constituição da RDTL para garantir a Unidade Nacional
e Independência Nacional.

Gostaria também de congratular e saudar o eleitorado de Timor-Leste
por ter participado nas eleições para a escolha do novo Presidente da
RDTL.

Em nome do meu partido FRETILIN gostaria de afirmar que partilhamos
com o povo o desejo pela paz e segurança e que todos  os cidadãos de
Timor-Leste  não pratiquem  violência e crimes.

A aceitação dos resultados das eleições significa respeito pelos
princípios democráticos. Significa tambem que todos nós devemos
apoiar-nos mutuamente para melhorarmos o bem-estar  do nosso povo e
consolidarmos a paz e a estabilidade no nosso país.

Para finalizar, quero agradecer  a todos os meus apoiantes e à minha
família pelo grande apoio que me deram.  Foi para mim uma grande honra
ter participado como candidato presidencial de uma grande instituição
política que é a FRETILIN -  uma instituição que sempre defendeu a
independência nacional e que tem defendido a Constitutição da RDTL e o
estado de direito democrático.

Viva Timor-Leste

For more information contact:
Harold Moucho (Lu Olo's political adviser) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo's official election representative)
(+670) 734 2174 (Dili)
http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com,
http://www.timortruth.com


FRENTE REVOLUCIONÁRIA DO TIMOR-LESTE INDEPENDENTE
FRETILIN
Media release
11 May 2007
Message from Lu Olo in respect of the 2007 Presidential Elections in Timor-Leste
(Translation from Tetum to English)

I would like to congratulate Jose Ramos Horta on winning the election
to become President of the Republic of Timor-Leste.  I would like to
salute him as the elected Head of State who will commence his
functions in accordance with the Constitution of the Democratic
Republic of Timor-Leste as the guarantor of national unity and
national independence.

I congratulate and salute the electorate of Timor- Leste which chose
the new President of the Republic.

On behalf of the FRETILIN party, I would like to pass the message of
the people's wish to live in peace and security and that all citizens
distance themselves from the violence and crime.  Acceptance of the
result signifies that we respect the democratic principles.  It also
signifies that we should support each other to improve the livelihood
of the people and to secure peace and stability in our country.

Finally, I would like to thank my supporters and my family for the
fervent support that they have given to me.  It has been a great
honour to be the presidential candidate of a great political
institution such as FRETILIN, an institution that has always defended
and will always defend Timor-Leste's independence, the constitution
and the rule of law.

For more information contact:
Harold Moucho (Lu Olo's political adviser) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo's official election representative)
(+670) 734 2174 (Dili)
http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com,
http://www.timortruth.com

segunda-feira, 7 de maio de 2007

MENSAJEN LU OLO NIAN BA ENSERAMENTU KAMPANHA


Francisco Guterres “Lu Olo” ba Prezidente

Prezidente husi povu ba povu tomak”




Domingo 6 Maio 2007


MENSAJEN

Ohin, loron ikus ba halao kampaña prezidensial, hau hakarak hato‘o hau nia agradesimentu bo‘ot ba órgauns informasaum hotu hotu, nasional no internasional, nebe tuir hau nia kampaña no hato‘o ba povu Timor-Leste tomak saida mak hau hanoin no hakarak iha tinan lima nia laran ba oin, nudar prezidente Repúblika Demokrátika Timor-Leste. Ne’e onra boot ida ba hau no hau promete ohin ba maluk sira hotu ke hau sei hakruk ba Konstituisaun RDTL, lei inan Timor-Leste nia, nebe hau rasik fo kontribuisaun ba halo núdar Prezidente Asembleia Konstituinte nian. Tuir Konstituisaun, órgauns soberania sira iha konpeténsia ida idak ninian, maibé, servisu hamutuk ba objetivus hanesan: hametin estadu direitu demokrátiku, hametin ita nia soberania nasional, haburas ita nia rai Timor-Leste, no hadia povu maubere nia moris.. Hau kandidata ba segunda volta eleisaun prezidensial nian ho fiar tomak katak hau mak kandidatu diak liu ba sai Prezidente Repúblika tamba:hau iha experiensia. Núdar Prezidente Parlamentu, hau hatene oin sa maka halau diálogu ho maluk sira hotu, órgauns de soberania, partidus politikus no grupus sosiedade sivil nian ka sidadaun ida idak Timor-Leste nian. Hau hadomi povu Timor-Leste no prontu ba halu sakrifisiu hodi hamutuk ho órgauns soberania hotu hotu no sosiedade sivil atu hasai povo ida ne‘e husi kiak, no nakukun laran.

Hau bolu konferénsia de imprensa ohin, loron ikus kampaña nian, atu koalia kona ba sé maka povu sei hili ba Prezidente da Repúblika, kuarta-feira, 9 de Maio 2007.

Hau nia adversáriu aprezenta a‘an hanesan defensór ema kiak nian no ataka FRETILIN, dehan katak la tau matan ba ema kiak no ema ne’ebé presisa tebe tebes ajuda husi Estado.

Hau nia resposta simples. Hau húsu votantes sira ba haré saída maka halo semana uluk no semana oin mai ne’e. Ministru da Agrikultura, Florestas noPeskas nian, Estanislau da Silva, nebé lider FRETILIN nian, autoriza ona ninia Ministériu ba ható Fundu Komunitáriu ba sukus hotu hotu. Suku ida idak, iha Timor-Leste, sei simu dólar amerikanu rihun sanulu. Programa ne hahú iha doutor Mari Alktiri nia tempu hodi implementa politika FRETILIN nian. Programa ne liu husi Parlamentu Nasional, órgaun estadu nebé hau kaer núdar Prezidente, no partido hotu hotu aprova ba halao. Osan ne sei ba to baze hodi haburas projetu agrikultura nian ba tempu naruk.Osan ne‘e foin maka iha tinan ida ne‘e, liu husi Orsamentu Jeral do Estado, nebé hasai husi Fundo Mina Rai. Osan mira rai nian, fahe tuir kanal estadu nian, la‘os fahe arbiru deit, hanesan esmola ne’eb’e ema riku fó ba ema kiak. Osan Mina Rai nian pertense ba povu.. Povu iha direito ba hetan benefísius dezenvolvimentu nian. Timor-Leste nia. ósan, fo tuir Fundu Komunitáriu nian, la‘os halo karidade. La halo hanesan, foin dadaun ema balu fahe mantas nebé mai husi rai seluk. Fundu Komunitáriu simu osan nebé transfere tuir leis, tuir direitos povu nian, hahú kedas hó Asembleia Konstituinte. Ne‘e osan povo nian ba ajuda povu. Ne maka independénsia. Hamrik no tani nafatin prinsipius nebé hamanas ita nia laran no halu ita luta ho brani iha Frente Armada, iha Frente Klandestina nor Frente Diplomatika Ne‘‘e maka nasionalismu lolós, ne maka independensia lolós.

Saida tan maka hau hakarak votantes sira hanoin molok sira hili prezidente RDTL nian iha quarta-feira ohin mai ne‘e?

Hau foin koalia kona ba Fundu Minarai. Karik FRETILIN la iha, Timor-Leste la iha mos Fundu Mina Rai. Hau husu votantes sira labele soe serbisu nebé halo iha tinan liman nia laran, hodi fo garantia soberania ba povu maubere , hodi fiar fali ema nebe promete, mai be, sei dauk prova sira nia hahalok.

Agora ita moris iha krise nia laran, ne‘e duni la moris ho laran hakmatek. Hau husu ba votantes sira ba konfia hau tamba hau sei halao servisu hanesan hau promete; imi hotu koñese hau nia hahalok husi tinan 1975.

Hau hakarak votantes sira hanoin kona ba maluk sira nebe presisa liuliu estadu nia tulun no sira ninia direitus. . Se maka prezidente diak liu ba tau matan ba veteranus sira, maluk feto sira nor ita nia juventude.

FRETILIN prova ona nia hahalok diak. Ami aprova leis no halao programas ba hato’o tulun ba grupu sira né. Maibé, hau sei husu ba halao ta’an ideias foun.

Horseik, iha Parque Borja da Costa, hau halo promesa ida, hau hatete katak, núdar Presidente, hau sei hakás a‘an ba servisu ho povu iha baze, hó ema nebé lakon sira nia familia, faluk sira nor órfauns sira, nebe lakon sira ninia lain ka feen, aman ka inan, durante ita nia luta ba independénsia. Hau koalia kona ba povu iha baze, nebé seidauk hetan rekoñesimentu to‘o ohin loron.

Ami aprova ona leis ba apoia veteranus FALINTIL nian, no Frente Klandestina, maibé, ita la bele haluha faluk no oan kiak sira nebé seidauk hetan ajuda.

Hau sei hakás a‘an ba hadia mekanimus ba ajuda ema sira ne‘e.

Gabinete feto sira nian no juventude nian, nebé hau promte atu hari, sei halao servisu ida ne‘e.

Hau promete ba imi, katak hau sei sai prezidente ida nebé sei simu imi ba koalia. Hau promete atu hetan bebeik membrus komunidade nian. Hau sei sé tilun ba imi nia ideas no nesessiddes. Hau sei visita imi bei‘beik hodi haré, sé Plano Nasional Desenconviemnto no Orsamentu Estadu nian lao tuir dalan lós.Hau sei sai imi nia defensór iha órgauns de sobrania hanesan Parlamento nor Conselho de Ministros.

Hau sei sai Prezidente husi povu ba povo tomak.

Hau hein katak eleisaun segunda volta sei halao ho democrasia , seguransa, no dame.

Viva Timor-Leste.



Hakarak hatene ta’an informasaun, bele dere arame ba:

Harold Moucho (Lu Olo nia asesor polítiku) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo nia reprezentante ba eleisaun prezidensial) (+670) 734 2174 (Dili)
http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com

LU OLO'S MESSAGE FOR END OF CAMPAIGN


Francisco Guterres Lu Olo for President

I shall be a President of all and for all”



6 May 2007



Address from Presidential Candidate (translation)

Good afternoon.

We have called this Press Conference to speak with you one last time about the choices that people must make next Wednesday when they vote.

My opponent presents himself as a defender of the poor, and attacks FRETILIN for not looking after the poor and vulnerable. My reply is simple. I urge the voters to study the evidence.

Last week and next week, Minister for Agriculture Forests and Fisheries, Estanislau Da Silva, one of FRETILIN’s leaders, is authorising the first payments to sucos from the Community Development Fund.

Every single suco in Timor Leste is entitled to direct financial assistance of up to US $10000.

This program was initiated by the government of Dr Alkatiri, to implement FRETILIN policy. It passed through the Parliament of which I am President, by unanimous vote.

The money goes to the people at a grass roots level, for sustainable projects in agricultural development. This money only became available in this years budget because of the Petroleum fund. This money is being distributed through proper institutional channels, not thrown around like gifts from the rich to the poor. This money belongs to the people. Development is the peoples right. This is not charity, like giving away blankets that come from foreign powers. This is transferring funds legally and constitutionally, according to the rights that our people have under the Constitution I steered through the Constituent Assembly. This is the peoples own resources going back to the people. This is ukun rasik a’an - standing up for what we fought for in the mountains, in the clandestine movement, in the diplomatic front. This is real nationalism, real independence.

What other evidence do I want the voters to consider when they make their choice next Wednesday?

I have just mentioned the Petroleum Fund. Without FRETILIN, Timor-Leste would have no Petroleum Fund. I call on voters not to throw away the work of five years to secure Maubere sovereignty, our Maubere future, on empty promises from people who have no proven record.

These are insecure times. I ask the voters to trust me to make sure the work is completed, based on my record since 1975

I want the voters to consider the rights and needs of the most vulnerable. Who, as President will do the best job for our veterans, our women, and our young people?

FRETILIN’s record is good. We have passed laws and established programs to get resources to these groups.

But I will also take some new initiatives.

Yesterday, in the Parque de Borge da Costa, I made a commitment. I said that, as your President, I will devote my time to working for the grass roots people who lost family members, the widows and the sons and daughters of the men and women who died for our independence. I am talking about the grassroots people who have not yet been recognised.

We have already passed laws to assist the veterans of FALANTIL and the clandestine movement. But we must increase our help to the widows and the sons and daughters of those who died.

I will devote my time to establish a mechanism to help these people too.

In particular the Office of Women and Youth that I have promised to establish will work on this issue.

I will make sure that you have a President who the people can come and talk to. I promise to meet with members from the community regularly. I will listen to your views and needs. I will visit you regularly to see if the National Development Plan and the Government’s Budget is being followed in the right way. I will be your advocate with the other organs of sovereignty, with the Parliament and the Council of Ministers.

I will be a President of all, and for all.

Thank you. I wish everyone a democratic, safe and peaceful election.

Viva Timor-Leste.



For more information contact:

Harold Moucho (Lu Olo’s political adviser) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo’s official election representative) (+670) 734 2174 (Dili)

http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com


MENSAGEM DE LU OLO PARA ENCERRAMENTO DA CAMPANHA



Francisco Guterres Lu Olo for President

Serei Presidente de todos e para todos”


Comunicado de Imprensa
6 de Maio de 2007


MENSAGEM

Convocámos a presente conferência de Imprensa para falar uma última vez sobre a escolha que o Povo Timorense tem que fazer na próxima quarta-feira quando votar.

O meu adversario apresenta-se como o defensor dos pobres, e ataca a FRETILIN por não ter feito nada pelos pobres e vulneráveis. A minha resposta é simples: Peço aos eleitores para verificarem as evidências.

Na semana passada, o Ministro da Agricultura, Florestas e Pescas, Estanislau da Silva, um líder da FRETILIN, autorizou o primeiro pagamento aos sucos do Fundo de Desenvolvimento Comunitário.

Cada suco de Timor-Leste vai receber uma assistência financeira de 10 000.00 USD.

Este programa foi iniciado pelo Governo do Dr. Mari Alkatiri para implementar a política da FRETILIN. Foi aprovado por unanimidade pelo Parlamento Nacional, do qual eu sou Presidente.

Este dinheiro vai para as pessoas, para desenvolver projectos deAgricultura sustentados.

Só foi possivel disponibilizar este dinheiro no Orçamento deste ano por causa do fundo do petróleo. Este dinheiro está a ser distribuído pelos próprios canais institucionais e não atirado aleatoriamente como se se tratasse de um presente dos ricos para os pobres. O desenvolvimento é um direito do povo. Isto não é caridade, como por exemplo, distribuir cobertores oferecidos por países estrangeiros. Isto é transferir fundos legal e constitucionalmente, de acordo com os direitos que o nosso povo tem, de acordo com a Constituição aprovada pela Assembleia Constituinte. Isto são recursos do povo a voltarem outra vez para o povo. Isto é “ ukun rasik an” - foi por isso que lutámos nas montanhas, na frente clandestina e na frente diplomática. Isto é realmente verdadeiro nacionalismo, verdadeira independência.

Que outras evidências gostaria que os eleitores considerassem quando fizerem a sua escolha na próxima quarta-feira?

Mencionei o Fundo do Petróleo. Sem a FRETILIN, Timor-Leste não teria fundo do petróleo. Peço aos eleitores para não trocarem o trabalho de cinco anos para assegurar a soberania Maubere, o nosso futuro Maubere, por promessas vazias, de pessoas que ainda não deram provas.

Estes são tempos de insegurança. Eu peço aos eleitores para confiarem em mim, tendo em conta o meu passado desde 1975.

Eu quero que os eleitores considerem os direitos e necessidades dos mais vulneráveis. Quem, como Presidente, fará o melhor trabalho para os veteranos, mulheres e jovens?

O programa da FRETILIN é bom. Fizémos leis e estabelecemos políticas para trazer recursos para esses grupos.

Mas tomaremos novas iniciativas.

Ontem, no parque Borja da Costa, eu estabeleci um compromisso. Eu disse que, como Presidente da República, dedicarei o meu tempo a trabalhar em favor das classes mais desfavorecidas que perderam membros da sua família, as viúvas, os filhos e filhas dos homens e mulheres que morreram pela nossa independência. Eu estou a falar dos mais desfavorecidos que ainda não foram reconhecidos.

Fizémos de facto leis para dar assistência aos veteranos das FALINTIL e da Frente Clandestina. Mas temos também que melhorar a ajuda às viúvas, aos filhos e às filhas daqueles que morreram.

Eu devotarei o meu tempo a estabelecer mecanismos para ajudar essas pessoas.

Em particular o Gabinete para as Mulheres e Juventude irá trabalhar nestes assuntos.

Eu farei tudo para que tenham um Presidente com quem as pessoas possam conversar. Eu prometo que irei encontrar-me regularmente com os membros da comuidade. Eu estarei atento aos vossos pontos de vista e necessidades. Eu irei efectuar visitas regulares aos locais para verificar se o Plano de Desenvolvimento Nacional e o Orçamento do Estado estão a ser aplicados de forma correcta. Eu serei o vosso defensor perante os outros órgãos de soberania, o Parlamento e o Governo.

Eu serei um Presidente de todos e para todos.

Muito Obrigado. Desejo a todos um democrático, seguro e pacífico acto eleitoral.

Viva Timor-Leste.

For more information contact:

Harold Moucho (Lu Olo’s political adviser) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo’s official election representative) (+670) 734 2174 (Dili)

http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com

MENSAJEN LU OLO NIAN BA ENSERAMENTU KAMPANHA


Francisco Guterres “Lu Olo” ba Prezidente

Prezidente husi povu ba povu tomak”




Domingo 6 Maio 2007


MENSAJEN

Ohin, loron ikus ba halao kampaña prezidensial, hau hakarak hato‘o hau nia agradesimentu bo‘ot ba órgauns informasaum hotu hotu, nasional no internasional, nebe tuir hau nia kampaña no hato‘o ba povu Timor-Leste tomak saida mak hau hanoin no hakarak iha tinan lima nia laran ba oin, nudar prezidente Repúblika Demokrátika Timor-Leste. Ne’e onra boot ida ba hau no hau promete ohin ba maluk sira hotu ke hau sei hakruk ba Konstituisaun RDTL, lei inan Timor-Leste nia, nebe hau rasik fo kontribuisaun ba halo núdar Prezidente Asembleia Konstituinte nian. Tuir Konstituisaun, órgauns soberania sira iha konpeténsia ida idak ninian, maibé, servisu hamutuk ba objetivus hanesan: hametin estadu direitu demokrátiku, hametin ita nia soberania nasional, haburas ita nia rai Timor-Leste, no hadia povu maubere nia moris.. Hau kandidata ba segunda volta eleisaun prezidensial nian ho fiar tomak katak hau mak kandidatu diak liu ba sai Prezidente Repúblika tamba:hau iha experiensia. Núdar Prezidente Parlamentu, hau hatene oin sa maka halau diálogu ho maluk sira hotu, órgauns de soberania, partidus politikus no grupus sosiedade sivil nian ka sidadaun ida idak Timor-Leste nian. Hau hadomi povu Timor-Leste no prontu ba halu sakrifisiu hodi hamutuk ho órgauns soberania hotu hotu no sosiedade sivil atu hasai povo ida ne‘e husi kiak, no nakukun laran.

Hau bolu konferénsia de imprensa ohin, loron ikus kampaña nian, atu koalia kona ba sé maka povu sei hili ba Prezidente da Repúblika, kuarta-feira, 9 de Maio 2007.

Hau nia adversáriu aprezenta a‘an hanesan defensór ema kiak nian no ataka FRETILIN, dehan katak la tau matan ba ema kiak no ema ne’ebé presisa tebe tebes ajuda husi Estado.

Hau nia resposta simples. Hau húsu votantes sira ba haré saída maka halo semana uluk no semana oin mai ne’e. Ministru da Agrikultura, Florestas noPeskas nian, Estanislau da Silva, nebé lider FRETILIN nian, autoriza ona ninia Ministériu ba ható Fundu Komunitáriu ba sukus hotu hotu. Suku ida idak, iha Timor-Leste, sei simu dólar amerikanu rihun sanulu. Programa ne hahú iha doutor Mari Alktiri nia tempu hodi implementa politika FRETILIN nian. Programa ne liu husi Parlamentu Nasional, órgaun estadu nebé hau kaer núdar Prezidente, no partido hotu hotu aprova ba halao. Osan ne sei ba to baze hodi haburas projetu agrikultura nian ba tempu naruk.Osan ne‘e foin maka iha tinan ida ne‘e, liu husi Orsamentu Jeral do Estado, nebé hasai husi Fundo Mina Rai. Osan mira rai nian, fahe tuir kanal estadu nian, la‘os fahe arbiru deit, hanesan esmola ne’eb’e ema riku fó ba ema kiak. Osan Mina Rai nian pertense ba povu.. Povu iha direito ba hetan benefísius dezenvolvimentu nian. Timor-Leste nia. ósan, fo tuir Fundu Komunitáriu nian, la‘os halo karidade. La halo hanesan, foin dadaun ema balu fahe mantas nebé mai husi rai seluk. Fundu Komunitáriu simu osan nebé transfere tuir leis, tuir direitos povu nian, hahú kedas hó Asembleia Konstituinte. Ne‘e osan povo nian ba ajuda povu. Ne maka independénsia. Hamrik no tani nafatin prinsipius nebé hamanas ita nia laran no halu ita luta ho brani iha Frente Armada, iha Frente Klandestina nor Frente Diplomatika Ne‘‘e maka nasionalismu lolós, ne maka independensia lolós.

Saida tan maka hau hakarak votantes sira hanoin molok sira hili prezidente RDTL nian iha quarta-feira ohin mai ne‘e?

Hau foin koalia kona ba Fundu Minarai. Karik FRETILIN la iha, Timor-Leste la iha mos Fundu Mina Rai. Hau husu votantes sira labele soe serbisu nebé halo iha tinan liman nia laran, hodi fo garantia soberania ba povu maubere , hodi fiar fali ema nebe promete, mai be, sei dauk prova sira nia hahalok.

Agora ita moris iha krise nia laran, ne‘e duni la moris ho laran hakmatek. Hau husu ba votantes sira ba konfia hau tamba hau sei halao servisu hanesan hau promete; imi hotu koñese hau nia hahalok husi tinan 1975.

Hau hakarak votantes sira hanoin kona ba maluk sira nebe presisa liuliu estadu nia tulun no sira ninia direitus. . Se maka prezidente diak liu ba tau matan ba veteranus sira, maluk feto sira nor ita nia juventude.

FRETILIN prova ona nia hahalok diak. Ami aprova leis no halao programas ba hato’o tulun ba grupu sira né. Maibé, hau sei husu ba halao ta’an ideias foun.

Horseik, iha Parque Borja da Costa, hau halo promesa ida, hau hatete katak, núdar Presidente, hau sei hakás a‘an ba servisu ho povu iha baze, hó ema nebé lakon sira nia familia, faluk sira nor órfauns sira, nebe lakon sira ninia lain ka feen, aman ka inan, durante ita nia luta ba independénsia. Hau koalia kona ba povu iha baze, nebé seidauk hetan rekoñesimentu to‘o ohin loron.

Ami aprova ona leis ba apoia veteranus FALINTIL nian, no Frente Klandestina, maibé, ita la bele haluha faluk no oan kiak sira nebé seidauk hetan ajuda.

Hau sei hakás a‘an ba hadia mekanimus ba ajuda ema sira ne‘e.

Gabinete feto sira nian no juventude nian, nebé hau promte atu hari, sei halao servisu ida ne‘e.

Hau promete ba imi, katak hau sei sai prezidente ida nebé sei simu imi ba koalia. Hau promete atu hetan bebeik membrus komunidade nian. Hau sei sé tilun ba imi nia ideas no nesessiddes. Hau sei visita imi bei‘beik hodi haré, sé Plano Nasional Desenconviemnto no Orsamentu Estadu nian lao tuir dalan lós.Hau sei sai imi nia defensór iha órgauns de sobrania hanesan Parlamento nor Conselho de Ministros.

Hau sei sai Prezidente husi povu ba povo tomak.

Hau hein katak eleisaun segunda volta sei halao ho democrasia , seguransa, no dame.

Viva Timor-Leste.



Hakarak hatene ta’an informasaun, bele dere arame ba:

Harold Moucho (Lu Olo nia asesor polítiku) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo nia reprezentante ba eleisaun prezidensial) (+670) 734 2174 (Dili)
http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com

Media Release - ISF troops disrupt two FRETILIN rallies


Francisco Guterres Lu Olo for President

I shall be a President of all and for all”


Media release

6 May 2007


ISF troops disrupt two FRETILIN rallies


ISF troops have disrupted two peaceful FRETILIN mass meetings in the final week of East Timor’s presidential election campaign.

Jose Manuel Fernandes, representative of FRETILIN backed presidential candidate Francisco Guterres Lu Olo said today Australian-led International Stabilisation Force (ISF) operations disrupted L’Olo’s “dialogue with the people” in Dili yesterday (May 5) and his rally at Ainaro south of Dili on Thursday May 3.

The ISF military behaved in a heavy-handed and intimidatory way towards our supporters,” Fernandes said.

Timor Leste is a sovereign country, no longer under foreign military occupation, and the ISF should not be frightening and intimidating an entirely peaceful election gathering.”

Fernandes said yesterday’s ISF security operation in Dili, supposedly at the request of the United Nations police force UNPOL, involved major use of helicopters, heavy armoured vehicles and armed troops which intimidated people seeking to attend his dialogue at Borja da Costa Park in the suburb of Farol.

The ISF and UNPOL have no right to interfere with the legitimate political activities of the Timorese people, ” he said.

He said Lu’Olo’s opponent Jose Ramos Horta had boasted of his close relationship with Australian Prime Minister Howard during the campaign, seeking to make it an election issue.

Whether intended or not, the actions of the troops have compromised the Australian military’s public assertions of neutrality in this election,” Fernandes said.

At Ainaro on Thursday, while Lu’Olo was addressing the rally, a helicopter landed very close to the crowd and armed soldiers in full combat rig moved among the crowd.”

Fretilin General Secretary Mari Alkatiri sent a written protest about the Ainaro incident to the Australian military commander Brigadier Mal Rerden.

Alkatiri wrote: ”We have been told that the ISF action was in response to a request from UNPOL to provide security. We ask, whose security is being provided for by such threatening behaviour? Certainly not the security of our members and supporters, who, on the contrary, have good reason to believe that this was an attempt to challenge their right to assembly under our Constitution.”



Alkatiri’s letter continued: “I do not need to remind you that this election is occurring in highly sensitive circumstances, in which the maintenance of neutrality and the appearance of neutrality by the ISF is of the utmost importance. The FRETILIN candidate has publicly criticised our opponent for attempting to use the ISF inappropriately in the campaign, when he said he would call off the action against Reinado. We expect the ISF to maintain neutrality, and we will publicly defend their right and their duty not to be drawn into a political campaign. Our Constitution is clear on the need for the armed forces to remain free of political interference.”

In reply Brigadier Rerden said he would “endeavour in future to alter helicopter flights so that they do not inadvertently coincide with Mr Lu Olo’s rallies.” He denied that troops entered the rally and mixed with the crowd.

However video footage which will be available at Lu Olo’s news conference today clearly shows troops among the crowd.

Fernandes said Fretilin received daily complaints from its supporters of harassment and intimidation by ISF troops.

We are not convinced that there is no connection between the troops’ behavior and the Australian government’s apparent support for Jose Ramos Horta,” Fernandes said.

He pointed to a classified Australian Defence Force minute, published in Australia’s Bulletin magazine on June 6 2006, which stated: “Australia's strategic interests can also be protected and pursued more effectively if Australia maintains some degree of influence over East Timor's decision-making."



For more information contact:

Harold Moucho (Lu Olo’s political adviser) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo’s official election representative) (+670) 734 2174 (Dili)

http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com


Comunicado de Imprensa - Forcas Australianas interroperam dois comicios da FRETILIN



Francisco Guterres Lu Olo para Presidente

Serei Presidente de todos e para todos”



Comunicado de Imprensa
6 de Maio de 2007




Forcas Australianas interroperam dois comicios da FRETILIN

Tropas australianas interromperm duas grandes manifestacoes pacificas da FREILIN, no final da semana, durante a campanha para a eleicao presidencial de Timor-Leste.

Jose Manuel Fernandes, representante do candidato presidencial da FRETILIN, Francisco Guterres Lu Olo, disse hoje que uma operacao da Forca Internacional de Estabilizacao liderada pela Australia, interrompeu ontem em Dili, 5 de Maio e em Ainaro, na passada quinta-feira, 3 de Maio, um comicio de Lu Olo “ dialogo com o povo”.

Os militares Australianos agiram de forma brutal e de maneira intimidatoria contra os nossos apoaintes”, afirmou Fernandes.

Timor-Leste e um pais soberano, e nao se encontra sob o dominio de nenhuma forca estrangeira, e a FIE, nao deviam de modo algum, assustar ou intimidar uma manifestacao eleitoral totalmente pacifica.

Fernandes adiantou ainda que a operacao de seguranca das FIE ontem, em Dili, alegadamente sob pedido da Forca Policial das Nacoes Unidas, a UNPOL, envolveu o uso massivo de helicopteros, tanques de guerra e forcas armadas, que intimidaram as pessoas que queriam assistir ao dialogo que se realizou no Parque Borja da Costa no bairro de Farol.

As FIE e a UNPOL nao tem o direito de interferir em actividades politicas legitimas do povo timorense”, continuou.

Disse ainda que o adversario de Lu Olo Jose Ramos Horta, gabou-se da sua proximidade com o Primeiro Ministro Australiano John Howard durante a campanha, procurando tornar isto um assunto eleitoral.

Quer fossem intencionais ou nao, as accoes das tropas comprometeram as afirmacoes publicas de neutralidade dos militares australianos nestas eleicoes”, disse Fernandes”.

Em Ainaro, na quinta-feira, enquanto Lu Olo falava, um helicoptero aterrou muito proximo da multidao, e soldados fardados e armados moveram-se entre a multidao”.

O Secretario Geral da FRETILIN Mari Alkatiri enviou, ao Comandante das Focas Australianas, Brigadeiro Mal Rerden, um protesto por escrito sobre o acidente em Ainaro.

Alkatiri escreveu: “ Disseram-nos que a accao das FIE foi resposta a um pedido de seguranca da UNPOL. Entao perguntamos, para quem foi dirigida esta seguranca, com um comportamento tao ameacador? Certamente que nao foi dirigida aos nossos membros e apoiantes, que pelo contrario tem uma boa razao para acreditar que isto foi uma tentiva de desafiar o seu direito de se manifestar, garantido na Constituicao,

Na sua carta Alkatiri continuou: “ Nao necessito de recordar-vos que estas eleicoes estao decorrer num ambiente e em crcunstancias altamente sensiveis, na qual a neutralidade e aparente neutralidade pelas FIE e de importancia primordial. O candidato da FRETILIN criticou publicamente o seu adversario por tentar usar impropriamente as FIE durante a campanha, quando afirmou que tinha pedido para cancelar a operacao de captura de Reinado. Esperamos que a FIE se mantenham neutrais, e defenderemos publicamente o seu direito e dever de nao se envolveram em campanhas politicas. A nossa Constiuicao e bem clara na necessidade das forcas armadas se manterem livres de interferencia politica”.

Em resposta, Brigadeiro Rerden disse que “iria futuramente alterar os voos do helicoptero para que deste modo, ainda que inadvertidamente, nao coincidam com os comicios o Sr. Lu Olo”. Ele desmentiu que os seus homens tivessem entrado e se misturassem com a multidao.

Contudo, conforme provas (video) que estao disponiveis na conferencia de Lu Olo, mostram claramente as tropas no meio da multidao.

Fernandes disse que a FRETILIN recebe diariamente queixas dos seus apoiantes de perseguicao e intimiacao pelas tropas da FIE.

Nao estamos convencidos de que o comportamento das tropas australianas nada tem a ver com o Governo Australiano do qual possuimos provas evidentes do seu apoio a Jose Ramos Horta”, afirmou Fernandes.

Citou um relatorio da Forca de Defesa Australiana publicado no “Australia Bulletin Magazine” a 6 de Junho de 2006, que dizia: “ Os interesses estrategicos australianos so poderao ser melhor salvaguardados se a Australia puder influenciar as pessoas que tiverem a responsbilide de tomar decisoes sobre os destinos deTimor-Leste”.



Para mais informações, contacte:

Harold Moucho (Assessor Político de Lu Olo) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Representante oficial de Lu Olo para a CNE) (+670) 734 2174 (Dili)

http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com

Komunikadu Imprensa - TROPA INTERNACIONAL INTERROMPE DALA RUA ONA FRETILIN NINIA KOMISIU


Francisco Guterres “Lu Olo” ba Prezidente

Prezidente husi povu ba povu tomak”


Media release

Domingo 6 Maio 2007


TROPA INTERNACIONAL INTERROMPE DALA RUA ONA FRETILIN NINIA KOMISIU

Tropa internasional interrompe dala rua ona komisiu FRETILIN nian, ne’bé halao ho dame, iha semana ikus liu kamapaña prezidensial nian.

José Manuel Fernandes, reprezentante kandidatu FRETILIN nian, Francisco Guterres „Lu Olo“hatete ohin katak, ISF – Forsas Internasionais de Estabilizasaun interrompe Lu Olo nia “diálogu ho povu “ iha Dili (5 de Maio) no komísiu ne’ebé halo iha Ainaro, quinta feira kotuk, 3 de Maio.

ISF nia komportamentu halo apoiantes FRETILIN nian sente tauk“, Fernandes hatete.

Timor-Leste, estadu soberanu ona, la’os ona rai okupadu ho forsas militares, ne’e duni ISF labele halo ema tauk bainhira sira halibur iha fatin ida ba halao kampaña eleitoral ho dame.

Fernandes hatete katak horseik , operasaun militar ne’ebé ISF halo iha Dili, dehan katak UNPOL mak husu sira ba halao, nebé halo ho helikópterus, tankes funu nian, no tropas hó kilat, halo ema tauk atu ba diálogu iha parke Borja da Costa, iha Farol, Dili.

ISF no UNPOL la iha direitu ba halo interferénsia iha atividades polítikas povu nian nebé halao tuir lei, nia hateten.

Nia hateten katak Lu Olo ninia adversáriu José Ramos Horta hasae nia a’an hodi hatete katak nia mak amigu diak liu Primeiru Ministru Australia nian, hodi hetan liu apoiu iha eleisaun ne’e.

Halo ho intensaun ka lae, komportamentu ISF nian kompromete sira ninian kompromisu nebé dehan katak sira forsa neutral iha eleisaun ida ne’e“‘, Fernandes hateten.

Iha Ainaro, quinta feira kotuk, bainhia Lu Olo koalia namanas hela ho povu, helikópteru ida tu‘‘un besik fatin komísiu nian, no soldadus armadus tama iha povu nia le’et“.

Sekretáriu Jeral FRETILIN nian haruka surat ida ba Komandante Australiano, Brigadeiru Mal Rerden, hodi protesta kontra ISF ninia asaun militar , iha Ainaro.

Alkatiri hakerek : “Ami simu informasaun katak UNPOL maka húsu ISF ba halao operasaun ba fó seguransa ba populasaun . Ami husu, sá seguransa mak imi fó ho komportamentu nebé ema sente fali ameasadu? Ami fiar katak la’os atu fó seguransa ba ami nia membrus no apoiantes. Sira iha razaun atu hanoin katak komportamentu neé hanesan tentativa ida ba dezafia sira nia direitu atu halibur tuir Konstutuisaun hateten.“.

Alkatiri nia karta tatoli tan: “ Hau lalika fó hanoin taan katak eleisaun neé halao iha kondisoens sensíveis tebe-tebes , ne’e duni ISF tenke iha no hatudu neutralidade iha prátika. FRETILIN nia kandidatu kritika ona nia adversáriu tamba tenta uza ISF arbiru deit iha kampanha nee, bainhira nia dehan katak nia husu ISF atu hapara operasoens militares ba kaer Reinado. Ami hein ISF atu mantén neutralidade , no ami sei defende sira nia direitu no dever atu ema labele uza sira ba kampanha politika. Ita nia Konstituisaun klaru kona ba tropa armada katak sira labele halo interferénsia polítika.“

Brigadeiru Rerden hatán fali katak nia sei hakás aán ba oin hodi helikópteru labele tu’un bainhira kandidatu Lu Olo halao hela ninia komisiu“. Nia nega katak tropa la tama iha fatin komisiu nian“

Maibé, video komisiu Ainaro nian hatudu momós katak tropa ho kilat tama iha povu nia le’et .

Fernandes hatete katak FRETILIN simu keixa lor’loron kona ba ISF ninia komportamentu , katak sira provoka no intimida FRETILIN nia apoiantes.

Ami la konvensidu katak komportamentu ISF nian la iha ligasaun ho apoiu ne’ebé governu australianu fó ba kandidadtu Ramos Horta, Fernandes hateten.

Nia fo hanoin fali dokumentu ida nebé ADF ( Forsa Defesa Australia nian) halo , nebé publika iha revista Bulletin , iha 6 de Junho 2006, nebé hateten: “Australia bele tau matan diak liu ba ninia interese estratégikus, sé Australia bele influénsia ema nebé iha responsabilidade ba hola desizaun iha Timor-Leste“.



Hakarak hatene ta’an informasaun, bele dere arame ba:

Harold Moucho (Lu Olo nia asesor polítiku) (+670) 723 0048 (Dili)

Jose Manuel Fernandes (Lu Olo nia reprezentante ba eleisaun prezidensial) (+670) 734 2174 (Dili)

http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com

Media Release - Tells us what you own, Mr Ramos-Horta

FRENTE REVOLUCIONÁRIA DO TIMOR-LESTE INDEPENDENTE

FRETILIN

Media release

6 May 2007

Tell us what you own, Mr Ramos Horta


Jose Ramos Horta must stop trying to evade questions about his pecuniary interests, José Manuel Fernandes, official election representative for FRETILIN presidential candidate Francisco Guterres Lu Olo, said today.

Jose Ramos Horta continues to evade the important question put to him by representatives of civil society and voters during this election campaign regarding a full and frank disclosure of his pecuniary interests,” Fernandes said.

Lu Olo made public a signed declaration detailing all his interests, but Ramos Horta refuses to provide a written declaration and hides behind the absence of legislation requiring him do so.

It is easy to provide a written declaration and he should do it, just as Lu Olo did.

Lu Olo declared his pecuniary interests 12 days ago. Are Ramos Horta’s pecuniary interests so extensive and complicated that he needs 12 days to write them down?

It seems Ramos Horta needs to be compelled by law in order to be transparent and honest with our people.”

Fernandes said gaining the trust of the people was crucial to Fretilin clandestine operations during the independence struggle. “We succeeded in winning the trust of our people to the extent that they never gave us up to an enemy with superior funds and military means. Lu Olo survived 24 years of armed resistance on this relationship of absolute trust with our people.

An environment of real trust is built between people – not just because the state requires it by law.

I call on Ramos Horta to conduct himself in a transparent and open manner which will set a precedent for future candidates in our young democracy.

Every time he is asked about his pecuniary interests, Ramos Horta creates a diversion and speaks about other issues. Now he says he will provide a signed declaration of pecuniary interests only if regulated by law, and audited by a regulatory authority.

This shows a gross misunderstanding of the function and nature of a pecuniary interest declaration. I have seen pecuniary interest declarations in other countries. To say they have to be audited is putting up a smokescreen.”

Fernandes pointed to the Australian state government of Victoria’s “Declaration of pecuniary interests for senior government officers and statutory appointees” (copy attached) which makes no requirement for audited statements or accounts.

Fernandes said Ramos Horta had put up another smokescreen by peddling a lie that Lu Olo owns a US$700,000 “villa” in Ossu.

Anyone who sees the Lu Olo family’s humble home, would agree it is nonsense to describe it as a villa.

It is unpainted, has outside amenities, no doors on internal rooms and is about half the size of Ramos Horta’s luxurious villa in Dili,” said Fernandes.

For more information contact:

Harold Moucho (Lu Olo’s political adviser) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo’s official election representative) (+670) 734 2174 (Dili)

http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com

Comunicado de Imprensa - Diga-nos o que possui, Senhor Ramos Horta

Frente Revolucionária de Timor-Leste Independente

FRETILIN

Comunicado de imprensa

6 Maio 2007

Diga-nos o que possui, Senhor Ramos Horta

José Ramos Horta deve deixar de se esquivar de responder acerca dos seus bens pecuniários, disse hoje, José Manuel Fernandes, representante oficial do candidato presidencial da FRETILIN, Sr. Francisco Guterres Lu Olo.

José Ramos Horta continua a não responder a importantes perguntas a ele dirigidas pelos representantes da sociedade civil e eleitores durante esta campanha eleitoral para que revele francamente todo o seu património“, afirmou Fernandes.

Lu Olo divulgou uma declaração detalhando todos os seus bens, mas Ramos Horta recusa-se a providenciar uma declaração por escrito justificando-se qua não o faz devido a ausência de legislação.

É fácil fazer uma declaração por escrito e ele deve fazê-lo, tal como Lu Olo o fez“.

"Lu Olo declarou há 12 dias atrás todo o seu património. Será que os bens pecuniários de Ramos Horta são tão extensivos e complicados que ele precisa de 12 dias para os descrever?

Parece que Ramos Horta necessita de ser forçado por lei para ser transparente e honesto para com o seu povo“. Fernandes disse que, durante a luta pela independência, era crucial para as operações clandestinas da FRETILIN obter a confiança do povo.

Nós conseguimos conquistar a confiança do nosso povo de tal forma que nunca fomos denunciados ao inimigo, inimigo esse com maiores poderes financeiros e bélicos. Lu Olo sobreviveu 24 anos na luta armada contando sempre com a confiança total do nosso povo.“

Um ambiente de total confiança foi construída entre pessoas – não porque o estado o exigia por lei“.

Apelo a Ramos Horta para que se comporte de uma maneira clara e transparente criando assim um precedente para os futuros candidatos na nossa jovem democracia.‘‘

Todas as vezes que é questionado acerca dos seus bens pecuniários, Ramos Horta distancia-se e fala de outros assuntos. Agora ele diz que só fará a declaração sobre os seus bens pecuniários se fôr regulamentada por lei , e se a auditoria fôr feita por uma autoridade reguladora“.

Esta é a prova evidente de total desconhecimento da função e natureza da declaração de bens pecuniários. Já vi declarações de bens pecuniários de outros países. Para dizer que é necessária auditoria é o mesmo que deitar fumo para os olhos“.

Fernandes apontou como exemplo uma declaração de bens pecuniários do Governo Estatal de Vitória-Australia, de oficiais seniores do governo (cópia em anexo) que não exige auditoria.

Fernandes disse que Ramos Horta voltou a deitar fumo para os olhos ao insistir na mentira de que Lu Olo possuía uma “vila“em Ossu no valor de US$700,000.

Qualquer pessoa que conheça a humilde casa da família de Lu Olo, concordará que é uma idiotice descrevê-la como sendo uma “vila“.

Não está pintada, não tem comodidades no interior , os quartos não tem portas e quanto às dimensões, é inferior a metade da luxuosa vila de Ramos Horta em Dili“, afirmou Fernandes.


Para mas informações, contactar:

José Manuel Fernandes, Representante do candidato Lu Olo para as eleições presidenciais, tel, (+670) 734 2174 (Dili)
http://www.luolobapresidente.blogspot.com,
http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com

Komunikadu Imprensa - Ramos Horta, hateten lolós ita nia soin mai ami

FRENTE REVOLUCIONÁRIA DO TIMOR-LESTE INDEPENDENTE

FRETILIN

Komunikadu imprensa
6 Maiu 2007

Ramos Horta, hateten lolós ita nia soin mai ami

José Manuel Fernandes, Reprezentante ofisial ba kandidatu FRETILIN nian, Francisco Guterres “Lu Olo” hateten ohin katak Ramos Horta labele halai bei’beik husi perguntas kona ba nia riku soin.

José Ramos Horta halai nafatin husi perguntas importantes ne’ebé reprezentantes sosiedade sivil nian no votantes husu ba nia durante kampaña eleitoral hodi nia hateten sai lolós nia riku soin “, Fernandes hateten.

Lu Olo asina ona deklarasaun ne’ebé hatete momós nia riku soin hotu-hotu, maibé, Ramos Horta lakoi asina deklarasaun no dada a’an husi ida ne’e tamba, tuir ninia hanoin, sei dauk iha lei atu obriga nia atu halo deklarasaun ida ne’e.

Fásil tebe-tebes atu hakerek deklarasaun ne’e no devia halo hanesan Lu Olo halo”.

Lu Olo deklara ninia riku soin loron sanulu resin rua ona. Karik ninia riku soin barak tebe-tebes no oi’oin mak halo nia presiza loron sanulu resin rua atu hakerek hotu?

Karik Ramos Horta presisa deit lei atu nia bele sai transparente no onestu ba ita nia povu”.

Fernandes hateten katak manan konfiansa povu nian importante tebe-tebes ba operasoens klandestinas FRETILIN nian durante ita nia luta ba independénsia. “ Tamba ita manan duni povu ninia konfiansa, sira tulun ami no la fa’an ami ba inimigu ne’ebé iha osan no meius militares barak liu ami”. Lu Olo nu’udar ema ida ne’ebe iha tinan 24 laran moris iha resistênsia armada iha relasaun ne’e manan tebes konfiansa absoluta eh rohan laek husi ami nia povu.

Ambiente konfiansa real ne’e hari entre povo- laos tanba estado exige tuir lei.

Hau husu Ramos Horta atu hala’o buat ne’e ho transparente no hahalok ne’ebe nakloke tebes hodi nune’e bele hari presedente ba futuros kandidatos iha ita nia jovem democrasia.

Bainhira ema husu nia kona ba intereses pecuniarios eh riku soin, Ramos Horta hamoris diversaun eh mangame tun mangame sa’e no ko’alia kona fali buat seluk. Agora nia dehan sei asina deklarasaun nia riku soin hirak ne’e karik regula tuir lei, no sei halo auditoria tuir autoridade reguladora ida.

Ida ne’e hatudu momós katak nia lahatene funsaun no natureza deklarasaun riku soin nian. Hau hare deklarasaun riku soin husi rai seluk nian. Atu hateten deit katak auditoria ne’ebe nia hakarak ne’e, hanesan foti rai rahun kari ba ema nia matan.

Fernandes hatete katak iha Australia estado victoria nian “ Deklarasaun riku soin husi oficial senior governo nian la precisa lei reguladora hodi halo audtitoria ba riku soin hirak ne’e.

Dala ida tan Ramos Horta foti rai rahun kari ba povo ida ne’e nia matan hodi bosok tan katak Lu Olo iha vila ida iha Ossu ho osan nia valor USD 700,000. dehan Fernandes.

Ema ruma ba hare karik Lu Olo nia familia nia uma, nia sei konkorda katak buat hirak ne’e bosok dunik e laiha sentido atu hateten uma ne’e nu’udar vila ida.

Uma ne’e seidauk pinta, no nia haris fatin iha liur, kuarto hirak ne’e mos laiha odomatan no nia bo’ot la hanesan Ramos Horta nia Vila ida luxo teb-tebes iha Dili, Fernandes dehan.

Hakarak hatene ta’an informasaun, bele dere arame ba:

Harold Moucho (Lu Olo nia asesor polítiku) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo nia reprezentante ba eleisaun prezidensial) (+670) 734 2174 (Dili)
http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com

Media Release - Lu Olo outlines measures to protect sovereignty over petroleum


Francisco Guterres Lu Olo for President

I shall be a President of all and for all”


Media release

5 May 2007



Lu Olo outlines measures to protect sovereignty over petroleum

FRETILIN presidential candidate Francisco Guterres Lu Olo will promote two measures to ensure the people of Timor Leste get maximum benefit from the country’s gas and oil reserves.

Lu Olo said today he wanted exploration and development of onshore oil and gas to be reserved for a national company, and gas from the offshore Greater Sunrise field to be processed in Timor Leste.

I will do everything a president can under the constitution to ensure that Timor-Leste’s natural resources wealth is sustainably exploited for the maximum benefit of Timor-Leste and its people,” Lu Olo said.

Lu Olo disagreed with his opponent Ramos Horta who said that whether or not Greater Sunrise gas is piped to Timor-Leste or Australia will depend on a World Bank study he proposes to commission. Ramos Horta made this statement to a seminar involving the government, the president, the parliament and Timorese civil society in Dili on Friday 13 April 2007.

Lu Olo said: “I reject this view. Who governs this country? We do. Whose sovereignty is it? Our people’s. Whose interests are we meant protect? Our people’s.

The World Bank can provide technical assistance and funding, but Timor-Leste as a sovereign state will decide what happens to our share of the resources in Greater Sunrise. I will always put our national interests first – this is why we fought so long and hard for independence.”

Lu Olo said he had made his view clear to the government that exploration and development of onshore oil and gas should be reserved for a national oil company.

I have been briefed by the government on the draft of the proposed laws for the establishment of a national oil company which has been put out for public comment. The establishment of this company is also a way of involving national private sector investors as shareholders.

Setting up a national oil company is one way to ensure we keep control of our resources for our people. The other is to control the processing and use of resources in order to create other industries and more jobs. That is also why I will, as president, give full support to the government’s efforts to bring gas from the Greater Sunrise field to Timor-Leste.”

Lu Olo said that as President he would lobby Parliament to enshrine the safeguards and transparency measures of the petroleum laws in the constitution, to protect Timor-Leste’s wealth for future generations.

Lu Olo said the FRETILIN majority in Parliament and the Fretilin Government have done everything possible to ensure that natural resources, especially petroleum, remain under the control of the Timorese people.

Our Petroleum Exploration Law was approved without a vote against it and the Petroleum Fund Law was approved unanimously after thorough public consultation and scrutiny. This indicates the consensus amongst all parties and our people for these laws. I promise to protect the consensus reached on these laws,” he said.

Timor-Leste’s Petroleum Exploration Laws have been widely acclaimed as being amongst the most modern, transparent and progressive laws in the world, embodying ‘world’s best practice’ standards.

The laws allow for retention of national ownership and national interest by providing transparent and appropriate safeguards for a National Petroleum Company (State owned or mixed state/private owned) to participate in both downstream and upstream operations.

I have accompanied the elaboration of the laws and our inaugural bid round closely. The government has kept me and the parliament well informed. I know that Timor-Leste has awarded Production Sharing Contracts for offshore exploration areas to reputable international companies following transparent and competitive international bidding.

For more information contact:

Harold Moucho (Lu Olo’s political adviser) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo’s official election representative) (+670) 734 2174 (Dili)

http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com